Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Oświęcimiu

---

Historia

W 1594 roku dominikanie dokonali przekształcenia dotychczasowego kapitularza w kaplicę, która powstała z okazji kanonizacji świętego Jacka Odrowąża. Kaplica była orientowana w podobny sposób jak kościół. W latach 1608–1610 nastąpiły istotne zmiany, gdyż kościół przeszedł przebudowę w stylu renesansowym.

Po likwidacji klasztoru przez cesarza Józefa II, w pierwszej ćwierci XIX wieku budynek zamieniono na magazyn, co doprowadziło do jego całkowitej ruiny. Po pewnym czasie w ręce żydowskie trafił, a jego stan znacznie się pogorszył. W 1895 roku miało miejsce niezwykłe zdarzenie — podczas procesji z okazji Bożego Ciała na ruinach tej świątyni objawiła się Matka Boska, co stało się impulsem do odbudowy kościoła przez katolicką wspólnotę Oświęcimia.

Sto lat później, w stulecie tego wydarzenia, kościół zyskał miano Sanktuarium Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. Po odbudowie został on odrestaurowany przez salezjanów, jednak stracił pierwotny charakter, obecnie prezentując styl neogotycki. Prezbiterium przekształcono w nawę, co było rezultatem zmiany wejścia, które teraz znajduje się od ulicy Jagiełły, natomiast wcześniej było z boku budynku. Dzięki tej przebudowie zespół klasztorny przestał być orientowany tak jak kaplica św. Jacka, z którą pierwotnie tworzył jedność.

Architektura

Budowla, o której mowa, jest konstrukcją murowaną, w której dominują elementy ceglane. Nawa, dawne prezbiterium, ma prostokątne zamknięcie oraz trójprzęsłową strukturę, a jej sklepienie jest żebrowe, sześciopolowe, co zostało osiągnięte dzięki przeprowadzonym restauracjom. Niestety pierwotna forma sklepienia nie przetrwała do dziś, a jedynie częściowych służek sklepiennych. W każdym przęśle, od strony południowej i północnej, znajdują się po dwa okna o kształcie ostrołukowym, ujęte w kamienne maswerki.

Wnętrze naw głównych jest oddzielone od siebie ostrołukową tęczą, co dodaje mu przestronności, a także galeriami i chórem, które zostały zmodernizowane w czasie przebudowy. We wnękach ulokowane są mniejsze okna oraz ołtarze. Ołtarz główny, zdobiony obrazem i rzeźbami, odzwierciedla wezwanie świątyni oraz postacie świętych salezjańskich. Również ściana wejściowa urzeka swoim trójkątnym szczytem oraz oknem rozetowym.

Na zewnątrz kościoła, umieszczono szkarpy, które opierają budowlę. Przy prezbiterium widać szkarpy dwuskokowe, natomiast przy nawie zastosowano trójuskokowe odpowiedniki. W 1905 roku, po zachodniej stronie świątyni, powstał oktogon, pierwotnie zaplanowany z wieżą zegarową, której budowa niestety nie została ukończona.

Podczas II wojny światowej niemieccy okupanci przekształcili ten obszar w kino „tylko dla Niemców”. Uległo ono przypadkowemu zniszczeniu w wyniku amerykańskiego bombardowania w 1944 roku. Celem tej akcji były pobliskie zakłady chemiczne IG Farben Buna Werke, które znajdowały się około 5 km dalej na wschód. Amerykański bombowiec otworzył luk bombowy zbyt wcześnie, a bomby zrzucane na teren poszły na Stare Miasto..

Półtonowa bomba, która wpadła do wnętrza kina, zburzyła strop i zdewastowała wyposażenie, lecz na szczęście nie eksplodowała. Mimo to, zniszczenia, które wyrządziła, oraz postępująca ofensywa radziecka doprowadziły do nieodbudowania kina.

W latach 1975-1984 rozbudowano tac, od strony zachodniej, do kościoła dobudowano nową nawę, która charakteryzuje się tym samym poziomem wysokości, również w formie ceglanej, z dachem dwuspadowym nawiązującym do starszej części świątyni. Jednak różni się ona od historycznego elementu budowli kolorem cegły, który jest znacznie jaśniejszy, co sprawia, że nowa część jest wyraźnie zauważalna. Ta rozbudowa przyczyniła się do wydłużenia całkowitego założenia w kierunku zachodnim, w stronę rzeki Soły.

---

Oceń: Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Oświęcimiu

---