Bonawentura Lenart


Bonawentura Lenart to postać niezwykle ważna w polskiej sztuce graficznej. Urodził się 8 lipca 1881 roku w Oświęcimiu, a swoją karierę artystyczną rozwijał w różnych dziedzinach, takich jak introligatorstwo, liternictwo oraz konserwacja. Jego talent przyczynił się do wzbogacenia polskiej kultury wizualnej.

Lenart był również profesoremwarszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie wpływał na wielu młodych artystów, przekazując im swoją wiedzę oraz pasję do sztuki. Zmarł 9 kwietnia 1973 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii polskiego rzemiosła artystycznego.

Życiorys

Bonawentura Lenart był osobą o bogatym życiorysie, będącą synem Marianny z domu Lenart. Po ukończeniu studiów przemysłowo-artystycznych, które odbył w Zurychu oraz Londynie, w latach 1908–1914 pełnił funkcję kierownika wzorcowej pracowni konserwatorskiej przy Muzeum Przemysłowym w Krakowie. W 1913 roku wraz z grupą innych artystów był współzałożycielem pracowni artystycznej Warsztaty Krakowskie, która specjalizowała się nie tylko w projektowaniu, ale również w wykonywaniu wzornictwa przemysłowego, nawiązując do wzorów Wiener Werkstätte.

W 1914 roku Lenart wstąpił do Legionów Polskich, znany pod pseudonimem Wyklejka, gdzie został zaszeregowany do intendentury 1 pułku piechoty I Brygady Legionów, a później przeszedł do grupy prowiantowej tego pułku. Po kryzysie przysięgowym w sierpniu lub wrześniu 1917 roku został wcielony do armii austro-węgierskiej. Później również należał do Polskiej Organizacji Wojskowej oraz Wojska Polskiego. W 1919 roku przeniesiono go do rezerwy w stopniu podporucznika.

Po zakończeniu wojny Lenart zajął się introligatorstwem oraz konserwacją książek i rękopisów. W latach 1919–1929 kierował pracownią doświadczalną liternictwa, druku i oprawy książki przy Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Następnie osiedlił się w Warszawie, gdzie w 1929 roku założył w Bibliotece Narodowej Pracownię Konserwatorską, a w latach 1929–1939 pełnił funkcję konserwatora tej instytucji. W 1936 roku zainicjował działalność Biura Introligatorskiego.

Po wojnie światowej, w Warszawie zorganizował Pracownię Konserwacji Zabytków Grafiki i od 1951 roku rozpoczął pracę jako wykładowca w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. W latach 1945–1955 pełnił jednocześnie rolę kierownika pracowni konserwatorskiej Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków. W 1950 roku uhonorowano go Państwową Nagrodą Artystyczną III stopnia w dziale plastyki za jego wkład w liternictwo, introligatorstwo artystyczne oraz konserwację sztychów.

Lenart zyskał uznanie jako wynalazca wielu ulepszeń w technologii oprawy książki oraz stemplowych wyklejanek. Wykonał m.in. oprawy takie jak Teka od Narodu Polskiego dla Ameryki (1926) oraz Połączenie Krakowa z Pogórzem (Magistrat krakowski Marchott, Muzeum techniczno-przemysłowe w Krakowie). Jest również autorem wielu rozpraw z zakresu drukarstwa i grafiki, w tym publikacji: Konserwacja książki zabytkowej i jej oprawy (1926), Liternictwo (1928), Piękna książka (1928).

Bonawentura Lenart spoczywa wraz z żoną Pauliną z Dederków (1888–1955) na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 20-2-30). Obok nich złożono ich synów: phm. ppor. Jana i ppor. Wojciecha, którzy byli żołnierzami baonu „Zośka” i polegli w powstaniu warszawskim.

Ordery i odznaczenia

Bonawentura Lenart, znany z licznych osiągnięć, został uhonorowany szeregiem wyróżnień, które odzwierciedlają jego znaczący wkład w życie publiczne oraz działalność na rzecz kraju.

  • Order Sztandaru Pracy II klasy, przyznany 22 lipca 1949,
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 11 lipca 1955,
  • Krzyż Niepodległości, odznaczenie przyznane 16 marca 1933,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 29 października 1947,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 listopada 1934,
  • Srebrny Wawrzyn Akademicki, nadany 7 listopada 1936,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, uhonorowanie z 19 stycznia 1955.

Przypisy

  1. AdamA. Leśniak AdamA., Czy Bonawentura Lenart rzeczywiście pochodził z Oświęcimia? [online], Archiwum Adama Leśniaka, 23.11.2019 r. [dostęp 12.08.2024 r.]
  2. a b c Bonawentura Lenart | Fundacja 100 [online], fundacja100.pl [dostęp 12.08.2024 r.]
  3. Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 1, 06.08.1950 r. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 12.08.2024 r.]
  4. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 07.06.2020 r.]
  5. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  6. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 894 „za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej”.
  8. M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za wybitną działalność wydawniczą w dziedzinie literatury pięknej i zasługi na polu księgarstwa”.
  9. M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy artystycznej”.
  10. M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Oceń: Bonawentura Lenart

Średnia ocena:5 Liczba ocen:24