Krzysztof A. Zajas

---

Życiorys

Krzysztof A. Zajas to wybitny polski autor oraz badacz, który znacząco wpłynął na rozwój literatury oraz badań humanistycznych w Polsce. Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. St. Konarskiego w Oświęcimiu w 1981 roku, a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał dyplom w 1986 roku. W 1993 roku obronił pracę doktorską, a sześć lat później uzyskał stopień doktora habilitowanego.

Od momentu uzyskania doktoratu w 1993 roku, Zajas jest związany z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie angażuje się w działalność naukową i dydaktyczną. Jest pomysłodawcą Alei Pisarzy usytuowanej przy Galerii Książki w Oświęcimiu, gdzie również pełni funkcję przewodniczącego Kapituły nagrody literackiej.

W 2017 roku przyjął rolę przewodniczącego Małopolskiego Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. W latach 2002-2012 pełnił funkcję krakowskiego koordynatora Programu Stypendialnego im. Lane’a Kirklanda, który działał przy Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta oraz Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. W czasie swojej kariery, w latach 2021-2022, był redaktorem naczelnym kwartalnika „Czas Literatury”.

Krzysztof A. Zajas jest również autorem literatury popularnej, do której należy wiele dzieł kryminalnych. Jego trylogie, grobiańska (2014-2016) i pomorska (2018-2023), zdobyły uznanie czytelników. W powieści Oszpicyn (2018) połączył elementy kryminału, horroru oraz powieści historycznej, osadzając akcję w swoim rodzinnym mieście. Natomiast książka Taniec piżmowych szczurów (2024) zdążyła stać się klasykiem horroru i kontynuuje wątki z Oszpicyna.

W swoich badaniach naukowych Zajas skupia się głównie na twórczości Czesława Miłosza oraz badaniu pograniczy kulturowych, a także na studiach postkolonialnych oraz postzależnościowych. Jednym z jego osiągnięć był powrót do zaginionego rękopisu Gustawa Manteuffla, pt. Zarysy z dziejów krain dawnych inflanckich, który ukazał się w 2007 roku. Zajas jest również wydawcą jego Pism wybranych, które obejmują dwa tomy, poświęcone kulturom i literaturom inflanckim. Publikacja jego monografii Nieobecna kultura. Przypadek Inflant Polskich w 2008 roku znacząco wzbogaciła krajowe badania nad kulturą oraz literaturą polsko-inflancką.

Wspólnie z J. Fazanem Zajas pracuje także jako współredaktor serii wydawniczej Peter Lang Verlag, noszącej nazwę Polish Studies – Transdisciplinary Perspectives, w ramach której dotychczas ukazało się 37 tomów.

Twórczość literacka

W twórczości Krzysztofa A. Zajasa znajduje się wiele interesujących dzieł, które zdobyły uznanie wśród krytyków literackich oraz czytelników. Autor zaprezentował swoje umiejętności w różnych gatunkach literackich, co czyni go wszechstronnym twórcą.

Wśród jego najbardziej rozpoznawalnych książek znajdują się:

• Obrazki (tom poetycki, Kraków 1998),
• trylogia grobiańska:
• Ludzie w nienawiści (Katowice 2014, II wyd. Łódź 2024),
• Mroczny krąg (Katowice 2015, II wyd. Łódź 2024),
• Z otchłani (Katowice 2016, II wyd. Łódź 2024),
• Oszpicyn (Warszawa 2017, nominowana do Nagrody Wielkiego Kalibru),
• trylogia pomorska:
• Wiatraki (Warszawa 2018, laureatka nagrody Krakowska Książka Miesiąca Maja 2019),
• Skowyt nocy (Warszawa 2020),
• Gerda (Warszawa 2023),
• Taniec piżmowych szczurów (Warszawa 2024),
• tłumaczenia z języka niemieckiego:
• Rainald Goetz, Katarakta. Jeff Koons (Księgarnia Akademicka, Kraków 2002),
• René Pollesch, Trylogia z Prateru (Księgarnia Akademicka, Kraków 2005).

Prace Zajasa wyróżniają się bogactwem tematycznym oraz stylistycznym, co sprawia, że każda z jego książek jest unikalnym doświadczeniem czytelniczym. Jego literacka podróż nieprzerwanie trwa, co czyni go jednym z czołowych współczesnych twórców polskiej prozy i poezji.

Twórczość naukowa

Wśród najważniejszych prac naukowych można znaleźć kilka istotnych publikacji, które znacząco przyczyniły się do rozwoju badań literackich i kulturowych. Poniżej przedstawiono ich szczegóły:

• Miłosz i filozofia (Baran & Suszczyński, Kraków 1997),
• Nieobecna kultura. Przypadek Inflant Polskich (Universitas, Kraków 2008; tłum. Absent Culture. The Case of Polish Livonia, Peter Lang Verlag, Frankfurt/M 2013),
• Wilno literackie na styku kultur (Universitas, Kraków 2007, współred. Tadeusz Bujnicki),
• Na pograniczach literatury (Universitas, Kraków 2012, współred. Jarosław Fazan),
• Żagary. Antologia poezji (BN I 335, Ossolineum, Wrocław 2020, współred. Jarosław Fazan),
• Intymna lokalność. O prywatnych ojczyznach pisarzy (Kraków 2024).

Wszystkie te teksty ukazują różne aspekty badań literackich oraz ich powiązań z szerszym kontekstem kulturowym.

---

Oceń: Krzysztof A. Zajas

---